Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων

Ένα ελληνικό ναυάγιο κρατά τα ερείπια μιας περίπλοκης χάλκινης μηχανής που αποδεικνύεται ότι είναι ο πρώτος υπολογιστής στον κόσμο. Το 1900, μια καταιγίδα έριξε μια βάρκα από δύτες σφουγγαριών και τους ανάγκασε να καταφύγουν στο μικρό νησί της Μεσογείου των Αντικυθήρων. Κατάδυση την επόμενη μέρα, ανακάλυψαν 2.000 χρονών ελληνικό ναυάγιο. Μεταξύ του φορτίου του πλοίου που ανέβαζαν ήταν ένα εντυπωσιακό πράσινο κομμάτι διαβρωμένου χαλκού. Στην επιφάνειά του φαίνονται σκουριασμένα υπολείμματα των γραναζιών, γεγονός που υποδηλώνει κάποιο περίπλοκο μηχανισμό. 

 

Οι πρώτες μελέτες ακτίνων Χ επιβεβαίωσαν αυτήν την ιδέα, αλλά πώς λειτούργησε και τι ήταν για προβληματισμένους επιστήμονες για δεκαετίες. Πρόσφατα, η υψηλής τεχνολογίας απεικόνιση αποκάλυψε την εξαιρετική αλήθεια: αυτή η μοναδική μηχανή ρολογιού ήταν ο πρώτος υπολογιστής στον κόσμο. Μια σειρά από 30 περίπλοκους χάλκινους τροχούς, αρχικά στεγανοποιημένοι σε ξύλινη θήκη μεγέθους παπουτσιού, σχεδιάστηκε για να προβλέψει τις ημερομηνίες σεληνιακών και ηλιακών εκλείψεων, να παρακολουθεί τις λεπτές κινήσεις της Σελήνης μέσω του ουρανού και να υπολογίσει τις ημερομηνίες σημαντικών γεγονότων όπως το Ολυμπιακοί αγώνες. Καμία συσκευή συγκρίσιμης τεχνολογικής τεχνογνωσίας δεν είναι γνωστή από οπουδήποτε στον κόσμο για τουλάχιστον 1.000 χρόνια. Ποιος ήταν λοιπόν ο εφευρέτης ιδιοφυΐας πίσω από αυτό; Και τι συνέβη με την προηγμένη αστρονομική και μηχανική γνώση των κατασκευαστών της; Η NOVA ακολουθεί το έξυπνο σόου που τελικά αποκωδικοποίησε την αλήθεια πίσω από τον εκπληκτικό αρχαίο ελληνικό υπολογιστή.

 

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων σχεδιάστηκε για να προβλέψει τις κινήσεις του ήλιου, της σελήνης και των πλανητών.

Το τεχνούργημα ανακτήθηκε πιθανώς τον Ιούλιο του 1901 από το ναυάγιο των Αντικυθήρων από το ελληνικό νησί των Αντικυθήρων. Πιστεύεται ότι έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί από Έλληνες επιστήμονες, το όργανο χρονολογείται μεταξύ 150 και 100 π.Χ., ή, σύμφωνα με μια πιο πρόσφατη άποψη, το 205 π.Χ.

 

Αφού η γνώση αυτής της τεχνολογίας χάθηκε σε κάποιο σημείο της αρχαιότητας, τα τεχνολογικά αντικείμενα που πλησίαζαν την πολυπλοκότητα και την κατασκευή της δεν εμφανίστηκαν ξανά μέχρι την ανάπτυξη μηχανικών αστρονομικών ρολογιών στην Ευρώπη τον 14ο αιώνα.

Όλα τα γνωστά θραύσματα του μηχανισμού των Αντικυθήρων φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα, μαζί με μια σειρά από καλλιτεχνικές ανακατασκευές του τρόπου εμφάνισης του μηχανισμού.

 

Γενικά αναφέρεται ως ο πρώτος γνωστός αναλογικός υπολογιστής, η ποιότητα και η πολυπλοκότητα της κατασκευής του μηχανισμού υποδηλώνει ότι έχει ανακαλυφθεί προκάτοχος κατά την ελληνιστική περίοδο. Η κατασκευή του βασίστηκε στις θεωρίες της αστρονομίας και των μαθηματικών που ανέπτυξαν οι Έλληνες αστρονόμοι, και εκτιμάται ότι δημιουργήθηκε γύρω στα τέλη του 2ου αιώνα π.Χ.

 

Το 1974, ο Derek de Solla Price κατέληξε στο συμπέρασμα από τις ρυθμίσεις του γραναζιού και τις επιγραφές στα πρόσωπα του μηχανισμού ότι κατασκευάστηκε περίπου το 87 π.Χ. και έχασε μόνο λίγα χρόνια αργότερα. Ο Ζακ Κουστώ και οι συνεργάτες του επισκέφτηκαν το ναυάγιο το 1976 και ανακάλυψαν νομίσματα από το 76 έως το 67 π.Χ. Αν και η προηγμένη του κατάσταση διάβρωσης κατέστησε αδύνατη την ακριβή ανάλυση της σύνθεσης, πιστεύεται ότι η συσκευή ήταν κατασκευασμένη από κράμα χαλκού χαμηλής περιεκτικότητας σε κασσίτερο (περίπου 95% χαλκός, 5% κασσίτερος). Όλες οι οδηγίες της είναι γραμμένες στα Koine Greek, και η συναίνεση μεταξύ των μελετητών είναι ότι ο μηχανισμός έγινε στον ελληνόφωνο κόσμο.

 

 ΠΗΓΗ