"Robo triage" ή "Διαλογή τεχνητής νοημοσύνης"...

 Ε.ΔΑΦΝΟΜΗΛΗΣ 2018

Αν η προηγούμενη δεκαετία ήταν η δεκαετία της πληροφορίας και απασχόλησε κυρίως τον κόσμο με το πως αυτή διογκώθηκε, έγινε πιο πολύπλοκη και εξειδικευμένη, η δεκαετία που διανύουμε τώρα αφορά τα δικαιώματα και τις αξιακές προτεραιότητες του σύγχρονου δυτικού κόσμου.

 

Προτεραιότητες που τον περασμένο αιώνα θεωρούνταν αδιαμφισβήτητες, παραγκωνίστηκαν από νέες, διαφορετικές επιλογές κοινωνικής ευγένειας και συμπεριφοράς. Λόγου χάρη το να επιτρέψουμε σε μια φορτωμένη με πράγματα γυναίκα που περιμένει μέσα στη βροχή να περάσει τον δρόμο, είναι πλέον ρυθμιζόμενο από το αν έχει ανάψει το φανάρι των πεζών.

 

Το να παραχωρήσουμε τη θέση σε μέσο μεταφοράς σε έναν γηραιότερο σε μια διαδρομή μιάμισης ώρας την οποία κάνουμε καθημερινά, γίνεται ζήτημα φθοράς αν γίνεται καθημερινά.

Η επιλογη να διαθέσουμε τους λιγοστούς περισσευούμενος πόρους μας σε μια αγαθοεργία

περιπλέκεται ανάμεσα στις προτεραιότητες: εξαρτημένα άτομα, εργατικοί πολύτεκνοι οικογενειάρχες, άποροι ηλικιωμένοι, τραυματισμένα ή πεινασμένα αδέσποτα, κλπ.. όλοι έχουν ανάγκη από βοήθεια.

Το κοινωνικό πείραμα που παραθέτω (1ο σχόλιο) είναι μια μελέτη που ξεκίνησε εδώ και αρκετά χρόνια το Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης (MIT) προσπαθώντας να αποκρυσταλλώσει την κοινή αντίληψη για τις προτεραιότητες που βάζει ο κόσμος σε ζήτημα ζωής και θανάτου.

 Πιο συγκεκριμένα, με την υπόθεση πως ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης τοποθετείται σε ένα αυτοκίνητο και σε μια χρονική στιγμή πρέπει να κάνει επιλογές που θα σημάνουν οπωσδήποτε την απώλεια κάποιων ζωών καλείται η επιστήμη να προγραμματίσει τη "Μηχανή" να κάνει την ορθότερη επιλογή θανάτου.

Έχοντας κάνει παλαιότερα (πριν 3-4 χρόνια) το πείραμα, ομολογώ πως με τα νέα δεδομένα που εμφανίζονται στους κοινωνικούς αγώνες είναι σχετικά εύκολο, σε σύγκριση με το πόσο πιο δύσκολο θα μπορούσε να γίνει (και ίσως γίνει). Εξηγούμαι: σου ζητά να αποφασίσεις μεταξύ της ζωής ενός υγιούς κι ενός παχύσαρκου ή ασθενούς ανθρώπου. Σου ζητά να αποφασίσεις μεταξύ ζωής ενός ζώου κι ενός ανθρώπου. Μεταξύ ενός παιδιού κι ενός ηλικιωμένου.

 

Αν προσθέσουμε κι άλλες παραμέτρους, τα διλήμματα μπορούν να γίνουν εφιαλτικά αφού μεταφράζονται σε αποφάσεις ζωής και θανάτου:

-10 ζωάκια έναντι ενός ηλικιωμένου.

-μια έγκυος έναντι ενός γιατρού.

-έναν γιατρό έναντι ενός ληστή τράπεζας,

-έναν ευπαρουσίαστο έναντι ενός ρακένδυτου.

-έναν καταρτισμένο επιστήμονα έναντι ενός ανειδίκευτου εργάτη.

-έναν τοξικομανή έναντι ενός "με περίεργα γούστα"

-έναν οικογενειάρχη με τα τρία παιδιά του που περνάει με κόκκινο, έναντι μιας κυρίας με τη γάτα της που περνάει με πράσινο....

Και πάει λέγοντας...

 

Αντιλαμβάνεστε πως τα ζητήματα που τίθενται πλέον στην κοινωνία μας, μελλοντικά θα επεκταθούν και θα πρέπει να εφαρμοστούν σε μηχανές που "σκέπτονται". Το κακό είναι ότι δεν σκέπτονται. Έχουν άλλοι σκεφτεί πριν από αυτές, και τους έχουν δώσει κάποιες αξιακές προτεραιότητες. Ποιος καθορίζει τις αξιακές προτεραιότητες;

Όλοι γνωρίζουμε πως η τεχνολογία προχωρά και δεν γυρνάει πίσω, όσο κι αν είναι απάνθρωπα ή αποκρουστικά τα εφευρήματα της, όμως η πορεία που έχει χαράξει ο άνθρωπος υποδυόμενος τον δημιουργό στη θέση του Δημιουργού, θέτει και ζητήματα θεϊκής πρόνοιας, ζωής και θανάτου. Πιθανόν να βρεθούμε να "παίζουμε" με θέματα που είναι πάνω από εμάς, δεν ξέρω, προσωπικά θεωρώ πως το ζήτημα όχι μόνο των προτεραιοτήτων, αλλά και των νεότευκτων "δικαιωμάτων" ακόμα δεν μας έχει αποκαλυφθεί πλήρως.

Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει μάλλον γρηγορότερα από όσο μπορούμε να προσαρμοστούμε σε αυτόν, και πλέον εμείς μένουμε πίσω, να ακολουθούμε τις εξελίξεις που είναι υπεράνω εαυτόν μας.