Διεθνοποίηση και σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων

Θα ήταν αιθεροβάμων ο διανοητής που θα διενοείτο ότι η ανθρώπινη φύση έχει αλλάξει ως προς την άσκηση της εξουσίας από την εποχή του Θουκυδίδη. Τα ανθρώπινα δικαιώματα γίνονται σεβαστά μόνο μεταξύ ίσων. Ο ισχυρός είναι πιο... ίσος και τα δικαιώματά του επίσης πιο... ίσα! Το Κουβέιτ είχε δίκιο, γιατί είχε πετρέλαια. Η Κύπρος στερείται των δικαιωμάτων της, γιατί δεν έχει πετρέλαια. Στη Σαουδική Αραβία αγνοούνται και οι πιο στοιχειώδεις αρχές ελευθερίας, ιδίως στις γυναίκες και στους ξένους, αλλ' όλοι γονυπετούν μπρος στη σαρικοφόρο εξουσιαστική κάστα, που ελέγχει το μέγιστο ποσό πετρελαίου, που αποτελεί το αίμα της παγκόσμιας οικονομίας. Και μια διαφορά: αίμα προσφέρουν πολλοί· πετρέλαιο ουδείς. Το αίμα δωρίζεται˙ το πετρέλαιο αγοράζεται. Άρα, το πετρέλαιο είναι ανώτερο του αίματος. Κατόπιν αυτού καταντά αστείο να μιλάμε για σεβασμό ανθρώπινων δικαιωμάτων. 

 

Αν πράγματι υπήρχε διάθεση για τέτοιο σεβασμό από τη μεριά των ισχυρών κρατών, θα είχαν επιλυθεί ή τουλάχιστον θα βρίσκονταν στο δρόμο της επίλυσης τα σοβαρά προβλήματα που αποτελούν τις σύγχρονες μάστιγες της ανθρωπότητας. Θα είχε περιορισθεί η οικονομική ανισότητα Βορρά-Νότου, η πείνα στην Αφρική και Λατινική Αμερική, η εξαθλίωση των χωρών της Ασίας, οι φυλετικές διακρίσεις, οι εθνικιστικές συγκρούσεις, οι γενοκτονίες, οι μαζικές δολοφονίες, οι πωλήσεις παιδιών για την απόσπαση ζωτικών οργάνων τους για μεταμοσχεύσεις και η αύξηση της παιδικής πορνείας. Σήμερα ο πλανήτης μας κατοικείται από 5 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Τα 500 εκατομμύρια ζουν σ' ένα επίπεδο ευημερίας που φθάνει ως τη χλιδή. Δεν απαρτίζουν απλώς μια καταναλωτική κοινωνία αλλά κοινωνία σπατάλης. Τα υπόλοιπα 4,5 δισεκατομμύρια ζουν με ψιχία. Χρονίως υποσιτίζονται. Περίπου 30 εκ. παιδιά πεθαίνουν το χρόνο από πείνα. Για ποια ανθρώπινα δικαιώματα μπορούμε να μιλάμε σ' έναν κόσμο που δεν έχει δικαίωμα φαγητού, που είναι δούλος των αναγκών του στομαχιού; Το έσχατο σημείο εξευτελισμού του ανθρώπου είναι να πεινάει και να κρυώνει. Όλα τ' άλλα, τα λεπτά θεωριολογήματα, οι αναλύσεις για μεταφυσικό κενό κτλ., προϋποθέτουν, αν μη τι άλλο, ένα πιάτο φαγητό.

 

Πέρ' απ' όλα αυτά που υποσκάπτουν τα θεμέλια της κοινωνίας δικαίου ή συνιστούν αισχρή παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, δεν πρέπει να παραβλέπουμε και κάτι άλλο: ο ιμπεριαλισμός της εποχής μας είναι πιο εκλεπτυσμένος. Έχει μορφή πνευματικού ιμπεριαλισμού. Όπως λέει ο Κ. Ε. Τσιρόπουλος στο τελευταίο βιβλίο του, μικρές ομάδες μεγάλων κρατών ελέγχουν τα όπλα της γνώσης. Αυτό σημαίνει ότι ο αγώνας για επικράτηση σήμερα ισοδυναμεί με τον αγώνα για τον έλεγχο των όπλων της γνώσης, είτε αυτά λέγονται ερευνητικά κέντρα είτε ραδιόφωνο είτε τηλεόραση είτε τύπος είτε βιβλίο. Στην εποχή μας δεν έχουμε δημοκρατία, έχουμε "μιντιοκρατία". Σκοπός των ισχυρών είναι η διαστρέβλωση του παρελθόντος, η αλλοίωση της ιστορίας ή μάλλον η εξάτμιση της ιστορίας, ώστε να ξεχάσουμε από πού ερχόμαστε, πού βρισκόμαστε και να μη μας ενδιαφέρει το πού πορευόμαστε. Η ιστορία θ' αντικατασταθεί από τα "σίριαλ".

 

Η εισήγηση αυτή διαβάστηκε στις 5 Δεκεμβρίου 1995 στη φιλόξενη στέγη της ΧΕΝ Κηφισιάς. Συνεισηγητές ήσαν ο καθηγητής Λεωνίδας Ν. Γεωργακόπουλος και ο ποιητής Θ. Δ. Φραγκόπουλος.